Vanaf eind 2024 geldt in de hele EU de European Union Deforestation Regulation (EUDR), een vergaande verplichting rond productieketens gekoppeld aan ontbossing en bosdegradatie. Ook KMO’s worden hiermee geconfronteerd. Wat houdt de EUDR precies in? Wie moet hiermee rekening houden? Wat zijn de belangrijkste verplichtingen en welke sancties riskeert u bij inbreuken?
De Europese Unie wil haar strijd tegen wereldwijde ontbossing opvoeren. Met de nieuwe EUDR, officieel Verordening (EU) 2023/1115, worden strengere staalkaarten ingevoerd voor bepaalde grondstoffen en producten die een risico inhouden voor ontbossing en bosdegradatie, zoals rundvlees, hout, soja, koffie, cacao, rubber en palmolie – en afgeleide producten (zoals leer, chocolade, meubels, papier…).
Vanaf wanneer?
De EUDR is van toepassing vanaf 30 december 2024 voor grote ondernemingen. Voor ‘niet-grote’ ondernemingen, waaronder de meeste KMO’s, is de startdatum 30 juni 2025 (dus bijkomende zes maanden uitstel). De regels gelden voor iedereen die deze producten (en afgeleiden) op de Europese markt brengt of uit de Unie exporteert. Ook handelaars die deze goederen verhandelen binnen de EU, vallen onder de regelgeving.
Wie wordt geraakt?
Elke onderneming – groot of klein – die de betrokken producten importeert, exporteert of verhandelt op de Europese markt, valt potentieel onder het toepassingsgebied. Klassiekers zijn importeurs van (tropisch) hout, koffiebranders, voedingsproducenten met palmolie of cacao, meubelfabrikanten, maar evengoed distributeurs en handelaren.
Belangrijkste verplichtingen
- Due diligence-vereiste:
Iedere onderneming moet een strikte zorgvuldigheidsplicht (“due diligence”) naleven. Dat omvat :
- Informatie verzamelen: U moet nagaan waar de producten vandaan komen. Elke schakel in de keten moet traceerbaar zijn tot het perceel waar het geproduceerd werd.
- Risicoanalyse uitvoeren: U moet het risico inschatten dat de producten verband houden met recente ontbossing of bosdegradatie. Hiervoor kunnen certificaten of externe audits een rol spelen, maar u blijft zelf verantwoordelijk.
- Risicobeperking: Vindt u een risico, dan moet u actief stappen ondernemen om dat risico te minimaliseren of te elimineren.
2. Verklaring indienen:
Elke zending vereist een verplichte ‘due diligence-verklaring’ via een centraal EU-platform. Zonder deze verklaring mag het product niet worden ingevoerd, verhandeld of uitgevoerd.
Wat zijn de sancties?
De sancties zijn niet min. Lidstaten (zoals België) moeten toezien op naleving en bedrijven die de regelgeving niet naleven riskeren zware boetes, tot 4% van de jaaromzet binnen de EU, inbeslagnames van goederen, tijdelijke sluiting van bedrijven of uitsluiting van openbare aanbestedingen. Ook reputatieschade valt niet te onderschatten.
Conclusie
De EUDR is geen dode letter en betekent een omslag in de traceerbaarheid en duurzaamheidseisen voor een brede waaier aan producten. Ook KMO’s die slechts indirect betrokken zijn, kunnen verplichtingen hebben én gesanctioneerd worden.
Indien je vragen of opmerkingen hebt mag je ons altijd contacteren via deze pagina: Contact